Yeni Dünya: Metaverse
Artık yeni yerler keşfetmek, yeni sömürgeler bulmak ve yeni bir hayata başlamak için yollar aşmaya gerek yok, anlaşılan her şey bir tık uzağımızda olup bitiyor. Geçtiğimiz yıl oldukça ses getiren ve bize hala gizemli gelen taraflarıyla oldukça tartışılan bir teknolojik atılımdan bahsediyorum, Metavese’ten…
Metaverse’ü en genel haliyle kullanıcılara 3D bir dünya ve sanal bir deneyim sunan, kullanıcıların birbirleri ve bu dünyayla tek bir tarayıcı üzerinden iletişim kurabildikleri sanal bir ortam olarak tarifleyebiliriz. Metaverse’ü konsept olarak 1992 yılında basılmış Neal Stephenson’ın Snow Crash kitabına bağlayanlar olsada söz konusu bilim kurgu kitabı ve sanal gerçeklik olgusu 2021’de Facebook’un yatırımlarıyla gerçeğe dönüşmüş durumda.
Meta veri kavramı ise iş piyasası ve teknoloji sektörünün yaratıcı güçlerini sahip olduğu geniş potansiyel ile çoktan ele geçirmiş gibi. Oyun endüstrisi, metaverse teknolojisinin temel yatırımcılarından ve popülerleştiricilerinden biri olarak görülüyor. Metaverse teknolojilerinin ilk olarak bilgisayar oyunları dünyasında uygulanması ve oyuncuların diğer katılımcılarla tek bir sanal ortamda etkileşimine izin verdiği için bu durum hiç şaşırtıcı değil. The Sandbox, Axie Infinity, Sorare ve diğerleri gibi projeler şimdiden başarıya ulaşmış gibi gözüküyorlar. Axie Infinity’nin 350.000'den fazla aktif günlük kullanıcısı olması da bu durumu kanıtlar nitelikte[1]. Fakat Metaverse teknolojisi geldiğimiz noktada artık sadece oyun ve eğlence sektörünün bir uzantısı olmaktan çıkmış, normalin bir uzantısı haline gelmiştir. Eğitim, moda, turizm, emlak piyasası söz konusu sanal dünyalarda yerlerini çoktan almış durumda.
Meta veri deposunun temel özelliklerinden biri olan müşteriye nihai sanal gerçeklik deneyimi sağlama yeteneği, Metaverse’ün mülk satışı kadar karlı bir pazar nişinde, bu seçeneğin satılık/kiralık binaların teşhirini optimize etmek için kullanılabilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, sanal bir tur belirli zevklere göre uyarlanabiliyor ve tasarım, ölçekleme gibi özellikleriyle bireysel müşteri için özelleştirilebiliyor. Ek olarak, açılır pencereler şeklindeki artırılmış gerçeklik, bir metaverse sanal emlak sitesi ziyaretini daha da bilgilendirici ve kullanışlı hale getiriyor. Fakat kıtlığı yapay olan ve geleceği boş bir sayfa olan bir varlığa değer ve riskin nasıl atanacağı kısmı uzun bir süre daha tartışılmaya devam edecek gibi duruyor.
En büyük dört metaversede (Sandbox, Decentraland, Cryptovoxels ve Somnium), sanal emlak satışları geçen yıl 500 milyon doları aştı ve bu yıl 1 milyar dolara ulaşmaları bekleniyor. Brandessence pazar araştırması uzmanları, 2022'den 2028'e kadar pazarın yıllık %31 oranında büyüyeceğini tahmin ediyor. Şu anda Sandbox metaverse’de yaklaşık 100 Fantezi Adası geliştiriliyor. Bu adalarda tekne ve jet ski gibi olanaklara sahip villaları var ve yaklaşık 150.000 dolardan 90 ada satılmış durumda [2]. Merkeziyetsiz ekonomiye güvenmeyenler için bunlar korkutucu rakamlar olsa gerek.
Sanalda olsa konumun gücü kendisini emlak satışlarında oldukça gösteriyor. Bu konuda farklı görüşler olduğunu da belirtmekte fayda var. Işınlanarak ulaşımın sağlandığı bir platformda konumun bir değerinin olmadığını söyleyenler olsada konum, gayrimenkul söz konusu olduğunda her şeydir. Nitekim Snoop Dogg’un planlanan ortaklığına ve Sandbox’taki sanal dünyaya yakın parsellerin fiyatları, atari gelişiminin yakınındaki parsellerin yanı sıra bir prim getiriyor. İnsanlar sanalda olsa gerçek dünyada kurduğu komşuluk ünitelerine kavuşmak için kesenin ağzını açmaya hevesli gözüküyor.
Kamusal alan kavramı ise tamamen değişiyor gibi duruyor. Metaverse insanlara yeni kaynaşma mekanları yaratıyor. Bu mekanların nitelikleri, sınırlayıcıları ve gereklileri kullanıcı sayıları arttıkça daha da önemli konular haline gelecek ve şehir plancıları tarafından da tartışma sahaları oluşturacaktır. Zuckerberg’İn bir ütopya olarak kurguladığı ve mümkünler dünyası olarak yarattığı bu gerçeklik modernitenin şemsiyesi altında bir distopyaya dönüşebilirmi hep birlikte izleyeceğiz.
Metaverse, şüphesiz sanal gerçeklik dünyasına büyük bir yenilik getirdi ve hem internet hem sosyal medya etkileşimlerine dair algımızı değiştirmeye devam ediyor. Ancak unutmamak gerek ki Metaverse hala ilerlemenin ilk aşamalarında ve gelişmekte olan her teknoloji gibi, Metaverse de bazı potansiyel zorluklarla karşı karşıyadır. “Metaverse arsasına imar beklerken düşünecekler” listesine bunları da eklesek faydalı olacak gibi gözüküyor.
